Το χειροποίητο σαπούνι κερδίζει συνεχώς νέους θαυμαστές μιας και αποτελεί μια ιδιαίτερα ευχάριστη και δημιουργική απασχόληση.. άλλωστε, τι πιο ευχάριστο από το να χρησιμοποιείς δικά σου δημιουργήματα?!
Αν δεν έχετε ασχοληθεί ακόμη, καιρός να ξεκινήσετε γιατί εκτός των άλλων, θα προσφέρετε στον οργανισμό σας ένα προϊόν χειροποίητο, αγνό και απαλλαγμένο από χημικές ουσίες που πλέον μας βομβαρδίζουν από παντού..
Ξεκινάμε λοιπόν!
Η
χημική αντίδραση που παράγει σαν τελικό προϊόν το σαπούνι είναι η εξής:
ΟΞΥ
(λιπαρά οξέα των ελαίων) + ΒΑΣΗ (NaOH,
αλκαλικό προϊόν) = ΑΛΑΣ
(σαπούνι) + ΓΛΥΚΕΡΙΝΗ
Τα χειροποίητα σαπούνια διατηρούν
την γλυκερίνη που έχει παραχθεί μέσω της διαδικασίας σε αντίθεση με αυτά του
εμπορίου από τα οποία απομακρύνεται τεχνητά καθιστώντας τα κατώτερης ποιότητας.
Η ΨΥΧΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
Εργαλεία:
ζυγαριά
2 θερμόμετρα εύρους -10
με 110 βαθμούς Κελσίου
Κατσαρόλα
Κανάτα pyrex
Ανοξείδωτη κουτάλα για
ανακάτεμα
Μίξερ χειρός
Καλούπια
Λαδόκολλα
Παλιές κουβέρτες ή
πετσέτες
Κουτάλια/μαχαίρια αν
χρειαστούν
Κόφτη για το κόψιμο του
σαπουνιού
Προστατευτικά (δεν κάνουμε τίποτα χωρίς αυτά!!):
Γάντια κουζίνας
Μάσκα για στόμα/μύτη
Γυαλιά προστατευτικά
Ποδιά
Ζυγίζουμε τα υλικά (λάδια, νερό, NaOH)
Ρίχνουμε το NaOHστο νερό (στο pyrex)και ανακατεύουμε να λιώσει. Η θερμοκρασία φτάνει μέχρι τους 80 βαθμούς.
Βάζουμε το pyrexσε μπαιν μαρί με κρύο νερό και παγάκια ώστε να πέσει πιο γρήγορα η θερμοκρασία.Η ανάμιξη του καυστικού με τα λάδια πρέπει να γίνει σε ίδια θερμοκρασία τω ν 2μιγμάτων. Μπορούμε να ζεστάνουμε και λίγο τα λάδια, ποτέ όμως πάνω από τους 40βαθμούς γιατί θα καταστραφούν τα θρεπτικά τους συστατικά.
Ρίχνουμε το καυστικό μίγμα στα λάδια και ανακατεύουμε με την κουτάλα να ενωθούν.
Συνεχίζουμε με το μίξερ χειρός ώστε να ενοποιηθούν τα 2 μίγματα και μέχρι να αρχίσει να παίρνει την υφή κρέμας.
Σε αυτό το σημείο προσθέτουμε διακοσμητικά, χρώμα, αρώματα, λάδια (μέχρι 2κουταλιές σούπας) κλπ. Και ανακατεύουμε καλά.
Ρίχνουμε το μίγμα στα καλούπια, καλύπτουμε με λαδόκολλα και τυλίγουμε με τις κουβέρτες.Αυτό γιατί η θερμοκρασία του μίγματος πρέπει να πέσει ομαλά.
Αφήνουμε σε μέρος χωρίς υγρασία και ρεύματα για 1-5 μέρες, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα σκληρύνει.
Βγάζουμε από τα καλούπια και κόβουμε κατά βούληση.
Αφήνουμε τα σαπούνια σε σκιερό μέρος, χωρίς υγρασία, για 3-4 εβδομάδες ώστε να πέσει το ph.
TIPS
·
Το
ελαιόλαδο δίνει καλής ποιότητας σαπούνι.
·
Jojoba,
shea butter, βούτυρο κακάο, καστορέλαιο,
αμυγδαλέλαιο κλπ, δίνουν καλλυντικές ιδιότητες στο σαπούνι.
--> Σαν
βασική συνταγή, χρησιμοποιούμε το ελαιόλαδο. Μπορούμε να προσθέσουμε και Λάδι
Καρύδας (μέχρι 20% επί των ελαίων) για καλό καθαρισμό, πλούσιο αφρό και πιο
σκληρό σαπούνι.
SOS!
Τα υλικά μετριούνται σε gr
και Kg!
§
Το
νερό πρέπει να έχει λίγα ή καθόλου άλατα.
§
Νερό
= 30% – 35% επί των ελαίων.
§
Το
NaOH πρέπει να
είναι ΧΗΜΙΚΩΣ ΚΑΘΑΡΟ!
§
Τελικό
ph = 8,5 < 9,5
Στα
λάδια μπορούμε να προσθέσουμε κερί μέλισσας ή κάποιο βούτυρο το οποίο πρέπει
πρώτα να λιώσουμε σε μπαιν μαρί.
ΤΙΜΕΣ
ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ
Πολλαπλασιάζουμε
τα gr
του κάθε λαδιού που θα χρησιμοποιήσουμε στη συνταγή με την αντίστοιχη τιμή του
για να βρούμε πόσα gr
NaOH θα
χρησιμοποιήσουμε.
grNaOH = τιμή ελαίου x gr ελαίου
Αβοκάντο = 0.133
Αμυγδαλέλαιο = 0,136
Βούτυρο κακάο = 0,137
Βούτυρο καριτέ = 0,128
Ελαιόλαδο = 0,136
Ηλιέλαιο = 0,134
Καστορέλαιο = 0,128
Λάδι Καρύδας = 0,190
Μελισσοκέρι = 0,069
Σησαμέλαιο = 0,133
Σταφυλοκουκουτσέλαιο = 0,127
Τζότζομπα = 0,069
Φοινικέλαιο = 0,141
π.χ. Έχουμε: 700γρ
Ελαιόλαδο
200γρ Καρύδα
100γρ Αμυγδαλέλαιο
ð
NaOH
= (700 x
0,136)ελαιόλαδο + (200 x 0,190)καρύδα
+ (100 x
0,136)αμυγδαλέλαιο
ð
NaOH = 95,2gr + 38gr + 13.6gr
ð
NaOH = 146,8gr
Άρα για την παραπάνω συνταγή πρέπει
να χρησιμοποιήσουμε 146,8 γραμμάρια NaOH
Όμως….
ΥΠΕΡΛΙΠΑΝΣΗ
Για να είμαστε σίγουροι ότι θα
σαπωνοποιηθούν πλήρως όλα τα συστατικά και δεν θα περισσέψει καθόλου NaOH στο τελικό προϊόν που μπορεί να
ερεθίσει το δέρμα, αφαιρούμε ένα ποσοστό από αυτό.
Ένα 5% είναι το σύνηθες και είναι
αρκετό. Μπορούμε να αφαιρέσουμε μέχρι και 10% κάτι που θα κάνει το σαπούνι
έξτρα ενυδατικό αφού θα περισσέψουν λιπαρά οξέα.
Καλό είναι να μην υπερβαίνουμε το
10% γιατί αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα ένα μαλακό σαπούνια που θα λιώνει εύκολα.
Άρα: τα 146,8 γραμμάρια NaOH που βγάλαμε πριν, γίνονται::
- (με -5%): 146,8gr
- 5% = 136,46gr
=> 140gr
NaOH
- (με -10%): 146,8gr
- 10% = 132,12gr
=> 132gr
NaOH
Αντί
για νερό!
Μπορούμε
να αντικαταστήσουμε το νερό με οτιδήποτε: γάλα, χυμούς φρούτων και λαχανικών,
ανθόνερα, μπύρα κλπ.
Όταν όμως θα ρίξουμε το NaOH, πρέπει να φροντίσουμε να μην
ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 35 – 40 βαθμούς Κελσίου γιατί θα καταστραφούν τα
θρεπτικά συστατικά. Οπότε το υλικό που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι μισό
σε μορφή πάγου και μισό κρύο από το ψυγείο.
1. Βάζουμε το κρύο μισό του υλικού στο pyrex και το pyrex σε μπαιν μαρί με κρύο νερό και
παγάκια.
2. Προσθέτουμε λίγη ποσότητα NaOH και ανακατεύουμε.
3. Όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 30 –
35 βαθμούς, ρίχνουμε 1-2 παγάκια του υπόλοιπου υλικού μας για να ξαναπέσει.
4. Επαναλαμβάνουμε τα βήματα 2 και 3
μέχρι να μπει όλο το NaOH
και το υγρό μας.
Το
σαπούνι θα πάρει και ιδιαίτερο χρώμα ανάλογα με το υγρό που έχουμε διαλέξει, πχ
με γάλα, γίνεται πορτοκαλί.
TIPS!
·
Αν
θέλουμε να προσθέσουμε μέλι:
-
Ποσότητα
= 5% επί των ελαίων
-
Το
διαλύουμε σε βραστό νερό (2 μέλι : 1 νερό)
-
Το
προσθέτουμε στο τελικό στάδιο και ανακατεύουμε καλά
·
Αν
θέλουμε να προσθέσουμε μπύρα:
-
Την
αφήνουμε πρώτα να ξεθυμάνει.
-
Μπαίνει
αντί νερού
ΧΡΩΜΑΤΑ
·
Πιπέρι
καγιέν = σωμόν
·
Κανέλα
= μπεζ-καφέ
·
Κάρυ
– κίτρινο ώχρα
·
Πάπρικα
= ροδακινί
·
Σπιρουλίνα
= πράσινο
·
Πράσινη
άργιλος = κιτρινοπράσινο
·
Κουρκουμάς,
σαφράν = κίτρινο
·
Ροζ
άργιλος = ροζ
EXTRAS
·
Μπορούμε
αν φτιάξουμε σαπούνια για peeling προσθέτοντας
ζάχαρη, παπαρουνόσπορο κλπ.
·
Επίσης,
υλικά όπως κουάκερ, ρυζάλευρο, αλόη κλπ, δίνουν έξτρα καλλυντικές και
ενυδατικές ιδιότητες στο σαπούνι.
