Μαθήματα Υγείας & Ομορφιάς: Χειροποίητο Σαπούνι Ελαιολάδου: Ένας Πλήρης Οδηγός

Το χειροποίητο σαπούνι κερδίζει συνεχώς νέους θαυμαστές μιας και αποτελεί μια ιδιαίτερα ευχάριστη και δημιουργική απασχόληση.. άλλωστε, τι πιο ευχάριστο από το να χρησιμοποιείς δικά σου δημιουργήματα?!

Αν δεν έχετε ασχοληθεί ακόμη, καιρός να ξεκινήσετε γιατί εκτός των άλλων, θα προσφέρετε στον οργανισμό σας ένα προϊόν χειροποίητο, αγνό και απαλλαγμένο από χημικές ουσίες που πλέον μας βομβαρδίζουν από παντού..

Ξεκινάμε λοιπόν!

Η χημική αντίδραση που παράγει σαν τελικό προϊόν το σαπούνι είναι η εξής:

ΟΞΥ (λιπαρά οξέα των ελαίων) + ΒΑΣΗ (NaOH, αλκαλικό προϊόν) = ΑΛΑΣ (σαπούνι) + ΓΛΥΚΕΡΙΝΗ

Τα χειροποίητα σαπούνια διατηρούν την γλυκερίνη που έχει παραχθεί μέσω της διαδικασίας σε αντίθεση με αυτά του εμπορίου από τα οποία απομακρύνεται τεχνητά καθιστώντας τα κατώτερης ποιότητας.

Η ΨΥΧΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ

Εργαλεία:

ζυγαριά

2 θερμόμετρα εύρους -10 με 110 βαθμούς Κελσίου

Κατσαρόλα

Κανάτα pyrex

Ανοξείδωτη κουτάλα για ανακάτεμα

Μίξερ χειρός

Καλούπια

Λαδόκολλα

Παλιές κουβέρτες ή πετσέτες

Κουτάλια/μαχαίρια αν χρειαστούν

Κόφτη για το κόψιμο του σαπουνιού

Προστατευτικά (δεν κάνουμε τίποτα χωρίς αυτά!!):

Γάντια κουζίνας

Μάσκα για στόμα/μύτη

Γυαλιά προστατευτικά

Ποδιά

Ζυγίζουμε τα υλικά (λάδια, νερό, NaOH)
Ρίχνουμε το NaOHστο νερό (στο pyrex)και ανακατεύουμε να λιώσει. Η θερμοκρασία φτάνει μέχρι τους 80 βαθμούς.
Βάζουμε το pyrexσε μπαιν μαρί με κρύο νερό και παγάκια ώστε να πέσει πιο γρήγορα η θερμοκρασία.Η ανάμιξη του καυστικού με τα λάδια πρέπει να γίνει σε ίδια θερμοκρασία τω ν 2μιγμάτων. Μπορούμε να ζεστάνουμε και λίγο τα λάδια, ποτέ όμως πάνω από τους 40βαθμούς γιατί θα καταστραφούν τα θρεπτικά τους συστατικά.
Ρίχνουμε το καυστικό μίγμα στα λάδια και ανακατεύουμε με την κουτάλα να ενωθούν.
Συνεχίζουμε με το μίξερ χειρός ώστε να ενοποιηθούν τα 2 μίγματα και μέχρι να αρχίσει να παίρνει την υφή κρέμας.
Σε αυτό το σημείο προσθέτουμε διακοσμητικά, χρώμα, αρώματα, λάδια (μέχρι 2κουταλιές σούπας) κλπ. Και ανακατεύουμε καλά.
Ρίχνουμε το μίγμα στα καλούπια, καλύπτουμε με λαδόκολλα και τυλίγουμε με τις κουβέρτες.Αυτό γιατί η θερμοκρασία του μίγματος πρέπει να πέσει ομαλά.
Αφήνουμε σε μέρος χωρίς υγρασία και ρεύματα για 1-5 μέρες, ανάλογα με το πόσο γρήγορα θα σκληρύνει.
Βγάζουμε από τα καλούπια και κόβουμε κατά βούληση.
Αφήνουμε τα σαπούνια σε σκιερό μέρος, χωρίς υγρασία, για 3-4 εβδομάδες ώστε να πέσει το ph.

TIPS

· Το ελαιόλαδο δίνει καλής ποιότητας σαπούνι.

· Jojoba, shea butter, βούτυρο κακάο, καστορέλαιο, αμυγδαλέλαιο κλπ, δίνουν καλλυντικές ιδιότητες στο σαπούνι.

--> Σαν βασική συνταγή, χρησιμοποιούμε το ελαιόλαδο. Μπορούμε να προσθέσουμε και Λάδι Καρύδας (μέχρι 20% επί των ελαίων) για καλό καθαρισμό, πλούσιο αφρό και πιο σκληρό σαπούνι.

SOS! Τα υλικά μετριούνται σε gr και Kg!

§ Το νερό πρέπει να έχει λίγα ή καθόλου άλατα.

§ Νερό = 30% – 35% επί των ελαίων.

§ Το NaOH πρέπει να είναι ΧΗΜΙΚΩΣ ΚΑΘΑΡΟ!

§ Τελικό ph = 8,5 < 9,5

Στα λάδια μπορούμε να προσθέσουμε κερί μέλισσας ή κάποιο βούτυρο το οποίο πρέπει πρώτα να λιώσουμε σε μπαιν μαρί.

ΤΙΜΕΣ ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ

Πολλαπλασιάζουμε τα gr του κάθε λαδιού που θα χρησιμοποιήσουμε στη συνταγή με την αντίστοιχη τιμή του για να βρούμε πόσα gr NaOH θα χρησιμοποιήσουμε.

grNaOH = τιμή ελαίου x gr ελαίου

Αβοκάντο = 0.133

Αμυγδαλέλαιο = 0,136

Βούτυρο κακάο = 0,137

Βούτυρο καριτέ = 0,128

Ελαιόλαδο = 0,136

Ηλιέλαιο = 0,134

Καστορέλαιο = 0,128

Λάδι Καρύδας = 0,190

Μελισσοκέρι = 0,069

Σησαμέλαιο = 0,133

Σταφυλοκουκουτσέλαιο = 0,127

Τζότζομπα = 0,069

Φοινικέλαιο = 0,141

π.χ. Έχουμε: 700γρ Ελαιόλαδο

200γρ Καρύδα

100γρ Αμυγδαλέλαιο

ð NaOH = (700 x 0,136)ελαιόλαδο + (200 x 0,190)καρύδα + (100 x 0,136)αμυγδαλέλαιο

ð NaOH = 95,2gr + 38gr + 13.6gr

ð NaOH = 146,8gr

Άρα για την παραπάνω συνταγή πρέπει να χρησιμοποιήσουμε 146,8 γραμμάρια NaOH

Όμως….

ΥΠΕΡΛΙΠΑΝΣΗ

Για να είμαστε σίγουροι ότι θα σαπωνοποιηθούν πλήρως όλα τα συστατικά και δεν θα περισσέψει καθόλου NaOH στο τελικό προϊόν που μπορεί να ερεθίσει το δέρμα, αφαιρούμε ένα ποσοστό από αυτό.

Ένα 5% είναι το σύνηθες και είναι αρκετό. Μπορούμε να αφαιρέσουμε μέχρι και 10% κάτι που θα κάνει το σαπούνι έξτρα ενυδατικό αφού θα περισσέψουν λιπαρά οξέα.

Καλό είναι να μην υπερβαίνουμε το 10% γιατί αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα ένα μαλακό σαπούνια που θα λιώνει εύκολα.

Άρα: τα 146,8 γραμμάρια NaOH που βγάλαμε πριν, γίνονται::

- (με -5%): 146,8gr - 5% = 136,46gr => 140gr NaOH

- (με -10%): 146,8gr - 10% = 132,12gr => 132gr NaOH

Αντί για νερό!

Μπορούμε να αντικαταστήσουμε το νερό με οτιδήποτε: γάλα, χυμούς φρούτων και λαχανικών, ανθόνερα, μπύρα κλπ.

Όταν όμως θα ρίξουμε το NaOH, πρέπει να φροντίσουμε να μην ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 35 – 40 βαθμούς Κελσίου γιατί θα καταστραφούν τα θρεπτικά συστατικά. Οπότε το υλικό που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι μισό σε μορφή πάγου και μισό κρύο από το ψυγείο.

1. Βάζουμε το κρύο μισό του υλικού στο pyrex και το pyrex σε μπαιν μαρί με κρύο νερό και παγάκια.

2. Προσθέτουμε λίγη ποσότητα NaOH και ανακατεύουμε.

3. Όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 30 – 35 βαθμούς, ρίχνουμε 1-2 παγάκια του υπόλοιπου υλικού μας για να ξαναπέσει.

4. Επαναλαμβάνουμε τα βήματα 2 και 3 μέχρι να μπει όλο το NaOH και το υγρό μας.

Το σαπούνι θα πάρει και ιδιαίτερο χρώμα ανάλογα με το υγρό που έχουμε διαλέξει, πχ με γάλα, γίνεται πορτοκαλί.

TIPS!

· Αν θέλουμε να προσθέσουμε μέλι:

- Ποσότητα = 5% επί των ελαίων

- Το διαλύουμε σε βραστό νερό (2 μέλι : 1 νερό)

- Το προσθέτουμε στο τελικό στάδιο και ανακατεύουμε καλά

· Αν θέλουμε να προσθέσουμε μπύρα:

- Την αφήνουμε πρώτα να ξεθυμάνει.