Βοτανολογία - Αγριμόνιο (Agrimonium)

Αγγλική ονομασία: Agrimony
Επιστημονική ονομασία: Agrimonia Eupatoria
Άλλες ονομασίες: Αγριμονιά, Αργεμώνη, Ευπατόριο, Φωνόχορτο, Ασπροζάκι
Οικογένεια: Ροδοειδή, Rosaceae, Αγγειόσπερμα
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Υπέργεια, Ρίζες


Μορφολογία – Γενικά χαρακτηριστικά

Ποώδες, διακλαδιζόμενο και πολύχρονο φυτό που φτάνει το 1 μέτρο. Τα στελέχη του είναι όρθια και φτάνουν μέχρι 30-40 πόντους. Έχει άνθη μικρά, αστεροειδή και χρώματος ανοιχτού κίτρινου τα οποία βρίσκονται πάνω και κατά μήκος των στελεχών του. Τα φύλλα είναι μεγάλα, οδοντωτά και λίγο χνουδωτά. Ο βλαστός είναι και αυτός χνουδωτός, κόκκινου χρώματος και ο καρπός φέρει αγκιστροειδή κέντρα.

Φυτρώνει σε όλα τα κλίματα, και είναι κοινό φυτό στην Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα. Στη Ζάκυνθο είναι γνωστό και ως Φωνόχορτο ενώ στην Κέρκυρα ως Ασπροζάκι. Βρίσκεται σε άκρες δρόμων, μονοπατιών, αγρών και σε μεγάλους φράχτες αλλά και σε ορεινά δάση.

Η γεύση του είναι στυφή, πικρή και δροσερή.

Περιέχει μεγάλη ποσότητα πυριτίου στο οποίο οφείλονται πιθανότατα και οι θεραπευτικές του ιδιότητες, αλλά και πικρές ουσίες, φλαβινες, μεταλλικά στοιχεία, πτητικό έλαιο, τανίνες, βιταμίνες B και K.

 

Ιστορία – Μυθολογία

Πήρε το όνομά του από τον Μιθριδάτη Ευπάτορο, βασιλιά του Πόντου ο οποίος ανακάλυψε την ιδιαίτερη χρήση του ως αντίδοτο δηλητηριάσεων.

Κατά τον 15^ο αιώνα αποτελούσε βασικό συστατικό ενός γιατρικού γνωστού ως «νερό του αρκεβουζίου» το οποίο χρησίμευε για τον καθαρισμό πληγών στο πεδίο μάχης.

Στην Ελλάδα τέλος, ήταν γνωστό ήδη κατά τους αρχαίους χρόνους ως αντίδοτο δηλητηριάσεων.

 

Συλλογή

Ανθίζει από Μάη μέχρι Αύγουστο και η συλλογή γίνεται μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου.

Συνίσταται η χρησιμοποίησή του την ίδια ημέρα καθώς με την αποξήρανση χάνει μέρος της γεύσης και οσμής του.


Ιδιότητες – Χρήση

Η κυριότερη ιδιότητα του φυτού αφορά την αντιμετώπιση φλεγμονών του λαιμού και των βλεννογόνων του στόματος (χρόνια φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, βήχας, άφθες, μυκητιάσεις).

Επίσης σημαντική είναι η συμβολή του στην καταπολέμηση παθήσεων του πεπτικού (δυσπεψία, κωλικούς, δυσεντερία) καθώς και η βοήθεια που προσφέρει στην ανακούφιση από τη διάρροια και τους εμετούς λόγω της στυπτικής του ιδιότητας.

Όπως προαναφέρθηκε, χρησιμοποιούνταν ευρέως από αρχαιοτάτων χρόνων για τον καθαρισμό πληγών αλλά και βοήθημα έναντι ερεθισμών, εκζέματος και γενικώς διαφόρων δερματικών παθήσεων.

Εκτός των παραπάνω ιδιοτήτων, το αγριμόνιο χρησιμοποιείται και σε παθήσεις του συκωτιού και της σπλήνας, αλλά και ως διεγερτικό της χολής και βάση της διουρητικής του ιδιότητας, είναι επίσης ιδιαίτερα χρήσιμο σε λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.

Τέλος, θεωρείται ότι μπορεί να λειτουργήσει ευνοϊκά σε περιπτώσεις ρευματισμού και αρθριτικών.

Τρόποι χρήσης:

Βραστάρι με προσθήκη μελιού για γαργάρες, σε άφθες στόματος και φάρυγγα, σε ερεθισμένο λαιμό και λαρυγγίτιδες, λειτουργεί ως στυπτικό.

Κατάπλασμα φύλλων για μώλωπες, πρηξίματα, στραμπουλήγματα. Επίσης για ημικρανίες.

Βάμμα για φλεγμονές και λοιμώξεις ουροποιητικού.

Πλύσεις με το έγχυμα βοηθούν τον καθαρισμό πληγών αλλά και σε ερεθισμούς, έκζεμα κλπ.

ΠΡΟΣΟΧΗ!! Λόγω της στυπτικής του δράσης, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από άτομα με δυσκοιλιότητα.

 

Καλλιέργεια

Για την καλλιέργειά του, χρειάζεται πλούσιο και υγρό έδαφος. Η σπορά γίνεται σε βάθος 10 εκατοστών την άνοιξη, με ελαφρύ σκέπασμα και κατά την ανάπτυξη, χρειάζεται συχνά σκαλίσματα.